ЕСЈН разговараше со Елена Стојанова на повеќе актуелни теми поврзани со јавните набавки. Погледнете го интервјуто во целост !
ЕСЈН : Какво е Вашето генерално мислење по однос на досегашната едногодишна примена на Законот за јавни набавки ?
Елена: Од аспект на учесник во процесот на јавни набавки од страната на економските оператори, во изминатиот период од 1 (една) година, можам да кажам дека активно партиципиравме во овој процес. Она што може да се изведе како еден генерален заклучок тоа е поеднаставување на целиот процес особено кај оедноставените отворени постапки. Времето на подготовка на понудите е значително пократко, но се наметна нов предизвик, а тоа е укажување на договорните органи дека кај овој вид на постапка за докажување на критериумите за квалитативен избор е доволна Изјава за способност.
ЕСЈН: Кои се предностите и недостатоците од ова законско решение во однос на претходното ?
Елена : Веќе 5 години ги применувам одредбите од ЗЈН во праксата, па од тука би можела да истакнам дека забележителен е напредок во повеќе сегменти : транспарентност, достапност, повеќе можности, но она што сметам дека недостасува е сеуште ниското ниво на барани, а неопходно потрени информации при изготвување на тендерските документации од страна на договорните органи. Имам впечаток дека голем број на услови и критериуми во тендерските документациии се базираат на застарени пазарни податоци и недостиг на анализи на пазарот.
ЕСЈН: Какво е Вашето мислење по однос на воведувањето на незадолжителна примена на е-аукција ? Дали тоа во праксата ги дава очекуваните резултати ?
Елена : Најнапред сметам дека електронската аукција во досегашната пракса придонесе до значително намалување на квалитетот. Квалитетот стана прилагодлива категорија , а не минимален услов. Затоа сметам дека воведувањето на незадолжителна електорнска аукција на подолг рок ќе ги даде очекуваните резултати, се разбира доколку договорните органи го дозволат тоа.
ЕСЈН: Дали воведувањето на економски најповолна понуда како најдобар однос помеѓу цената и квалитетот, е доволно применуван во досегашната едногодишна пракса или само законска можност без практична примена ?
Елена : Во сегментот на стопанството каде што работам, а тоа се услугите за одржување на хигиена и тековно одржување, неминовно е потребна категоријата мерливост на квалитетот преку системот на бодување. Знаете и законските одредби во голема мера ја ограничуваат цената на услугите преку Законот за минимална плата, па од тука уште повеќе се наметнува потребата од валоризација на квалитетот. Досега тоа не беше случај во оваа 1 (една) година пракса, но се надевам дека во иднина ќе се спознае оваа потреба и ќе се зболеми примената на овој критериум.
Какво е Вашето мислење по однос на транспарентноста на електронскиот систем за јавни набавки преку воведувањето на задолжителните обврски на договорните органи за објавување на годишните планови, склучените договори, изменетите договори, реализираните договори, како и можноста во период до конечност на одлуката да се врши увид во сите документи од постапката за јавна набавка ?
Елена : Знаете, сега се станува јавно достапно и видливо. Сметам дека транспарентноста е на едно високо ниво, каде во конкурентската борба на пазарот на јавни набавки успеваат оние кои вложуваат во своите производи или услуги, а самиот систем преку правната заштита им дава сигурен feedback на оние кои не постапуваат во согласност со закон.
ЕСЈН: Кои се Вашите препораки по однос на унапредување на системот за јавни набавки во целина ?
Елена: Сметам дека субјект (јавен или приватен) треба да ја разбере потребата од континуирано унапредување на системот за јавни набавки, брзо прилагодување на промените кои се случуваат и вложување во знаење и едукација.
Елена Стојанова