ЕСЈН разговараше со Јасмина Бојковска на повеќе актуелни теми поврзани со јавните набавки. Погледнете го интервјуто во целост!
ЕСЈН: Какво е Вашето генерално мислење по однос на досегашната едногодишна примена на Законот за јавни набавки ?
Јасмина: Практиката од досегашното спроведување на постапките за јавни набавки и имплементацијата на новиот Закон за јавни набавки укажува на фактот дека одредени измени позитивно се одразуваат во процесот на спроведување на постапките, во смисла на поедноставување на истите, па се до крајна спротивност, односно соочување со проблеми како резултат на измена или потполно изземање на одредени законски одредби.
ЕСЈН: Кои се предностите и недостатоците од ова законско решение во однос на претходното ?
Јасмина: Измените и новините од различен аспект може да се анализираат и како предности и како недостатоци, во зависност од предметот на набавката. Зголемените вредносни прагови во однос на видовите на набавка и документацијата која треба или може да се бара во зависност од видот на постапка, од една страна може да се дефинира како поедноставување и олеснување на процесот, како за економските оператори така и за договорните органи, но од друга страна како недостаток во однос на можност за “манипулација“ од страна на економските оператори.
ЕСЈН: Какво е Вашето мислење по однос на воведувањето на незадолжителна примена на е-аукција ? Дали тоа во праксата ги дава очекуваните резултати ?
Јасмина: Иако е-аукцијата со новите измени е незадолжителна, во процесот на доделување на договори, голем број на договорни орган сметам дека истата ја применуваат при спроведување на сите предмети на набавка. Според мое лично мислење јас лично секогаш настојувам да се спроведуваат со електронски аукции, од едноставна причина бидејќи моето мислење е дека на таков начин економските оператори даваат понуди со нереални цени, по неповолни од пазарните, токму поради истата причина, негативно наддавање.
ЕСЈН: Дали воведувањето на економски најповолна понуда како најдобар однос помеѓу цената и квалитетот, е доволно применуван во досегашната едногодишна пракса или само законска можност без практична примена ?
Јасмина: Лицата кои работат со јавните набавки пред последната измена од 01.04.2019 година, скоро и да заборавија на критериумот економски најповолна понуда како најдобар однос помеѓу цената и квалитетот од причина што во времето на постоење на Советот за јавни набавки беше скоро и невозможно да се добие одобрување за спроведување на постапки каде што ќе се избира најповолен понудувач врз база на овој критериум. Праксата покажува дека особено за одредени предмети на набавка е пожелен и неопходен овој критериум, па верувам дека во иднина, договорните органи, односно лицата кои работат со јавните набавки се повеќе ќе се охрабруваат да го изберат истиот.
ЕСЈН: Какво е Вашето мислење по однос на транспарентноста на електронскиот систем за јавни набавки преку воведувањето на задолжителните обврски на договорните органи за објавување на годишните планови, склучените договори, изменетите договори, реализираните договори, како и можноста во период до конечност на одлуката да се врши увид во сите документи од постапката за јавна набавка ?
Јасмина: Со воведувањето на задолжителните обврски во однос на сите горенаведени измени, транспарентноста на системот за јавни набавки е значително подобрена, но сепак сметам дека недостига дополнителна контрола на спроведените постапки, односно проширување на употребата на управната контрола од страна на Бирото за јавни набавки во делови каде сега нема задолжителна примена.
ЕСЈН: Кои се Вашите препораки по однос на унапредување на системот за јавни набавки во целина ?
Јасмина: Усогласување на електронскиот систем за јавни набавки со новиот Закон за јавни набавки во целост. Имено, во електронскиот систем за јавни набавки се останати поими и опции кои веќе не се применливи и се согласно стариот Закон, а истите предизвикуваат забуна како кај економските оператори така и кај договорните органи. Препорачувам изработка на нов Прирачник за користење на ЕСЈН за економски оператори и договорни органи.
Јасмина Бојковска