Центарот за граѓански комуникации во месец декември 2021 година, го објави 36-тиот Извештај од мониторингот на јавните набавки за анализиран временски период од месец јануари до месец јуни 2021 година.
Она што може да се издвои од Извештајот се неколку клучни наоди за состојбите со јавните набавки.
Клучни наоди
НАОД 1
Толку честата примена на електронската аукција во тендерите може да значи дека учесниците во јавните набавки не ги напуштаат веќе разработените механизми за манипулации и корупција. Законски незадолжителната е-аукција во праксата и натаму е нераскинлив дел од тендерите и во првото полугодие од 2021 година се применувала во дури 91 % од сите јавни набавки спроведени во земјата.
НАОД 2
Нееднаквиот однос кон понудувачите води кон две крајности, во едната понудувачите се исклучуваат од тендерската постапка и за работи кои не се предвидени со Законот, а во другата крајност се прифаќаат погрешно напишани финансиски понуди, кои според Законот се неприфатливи.
НАОД 3
Доставувањето понуди што се идентични со проценетата вредност, која не е јавно објавена, нескриено упатува на претходно договарање. Во мониторираниот примерок се забележани значителен број тендери во коишто проценетата вредност не била јавно објавена, односно не била наведена во огласот за јавната набавка, но понудувачите „идеално“ ја вклопиле својата понуда во неа.
НАОД 4
Kонкуренцијата во јавните набавки во првото полугодие од 2021 година упатува на благо подобрување во однос на истиот период 2020 година. Сепак, на секој четврти тендер е доставена една или ниту една понуда, а низ мониторингот се забележани случаи на ограничување на конкуренцијата.
НАОД 5
Поништувањето на тендерите во првото полугодие од 2021 година останува исклучително високо и изнесува 26 %. Доминантен дел од тендерите се целосно поништени.
НАОД 6
Во првото полугодие од 2021 година, преку нетранспарентната постапка со преговарање без објавување оглас се склучени договори во вредност од 7,9 милиони евра. На ниво на институции предводи АД Електрани, кое без објавување оглас склучило 6 договори во вредност од 4 милиони евра.
НАОД 7
Управните контроли бележат благ пораст во однос на истиот период од претходната година, но бројот на тендери во коишто се констатирани неправилности се намалува. Во првото полугодие од 2021 година Бирото за јавни набавки спровело 132 управни контроли, што е за 12 % повеќе од првото полугодие од 2020 година.