Современите техничко – технолошки трендови ги направија брзи и едноставни процесите на трговија во глобални рамки. Па така, е-трговија особено во последните 2 години, во време на Пандемијата на Ковид 19, доживеа вистинска светска експанзија.
„Повеќе не е прашање дали е-трговијата е иднина, туку дали ќе опстане традиционалната трговија ?“
Од тука, електронската трговија или електронските продавници, стануваат место каде учесници се потрошувачи од речиси сите старосни категории, а понудата континуирано бележи пораст.
Во суштина, Електронскиот пазар на набавки од мала вредност, како еден од посебните начини на доделување на договори за јавни набавки, е речиси идентичен со било која електронска продавница, со таа разлика што, управувањето со истата е во надлежност на државна институција, во случајов тоа е Бирото за јавни набавки.
Доколку го имаме предвид важечкиот Закон за јавни набавки, може да се заклучи дека Е-пазар е всушност интеграција на Електронски пазар на набавки од мала вредност и Електронски каталог.
Дефинирање
Електронски пазар на набавки од мала вредност претставува електронска платформа во вид на електронски каталог со која управува Бирото за јавни набавки и која се користи за набавки од мала вредност, а додека пак Електронски каталог претставува организирана описна листа на стоки или услуги што ги нудат економските оператори преку електронскиот систем за јавни набавки.
Од практичен аспект, Законот за јавни набавки дава можност на избор на договорниот орган помеѓу, поднесување понуди во форма на електронски каталог или поднесувањето на понудите да вклучува електронски каталог. Па од тука, произлегува дека понудите поднесени во форма на електронски каталог, можат да бидат придружени и со други документи што ја дополнуваат понудата.
Критериум за избор
При употребата на Е-ПАЗАР, секој економски оператор има право да поднесе понуда по објавениот оглас за јавна набавка. Договорниот орган ја избира понудата со најниска цена која е во согласност со барањата и условите од краткиот опис на предметот на набавка.
Очекувани резултати
Она што во наредниот период од практичната примена на оваа платформа, може да се очекува, тоа е следното:
- Можност за брза и едноставна проверка на пазарот на стоки и услуги,
- Можност за прецизно дефинирање на проценетата вредност од страна на договорните органи,
- “Релативна флексибилност“ по однос на техничките спецификации,
- “Визуелност“ на понудените стоки,
- Можност економскиот оператор да има директен пласман на сопствените стоки и услуги во јавниот сектор,
- Можност економскиот оператор да има поширок пласман на сопствените стоки и услуги кон приватниот сектор.
- Можност за економскиот оператор да врши “конкурентско истражување“ и друго.
Дали горенаведените очекувања ќе се остварат, останува да видиме, но како пример може да ја посочиме глобалната платформа за е-трговија Али Експрес.
Еве дел од сличностите и разликите помеѓу двете платформи:
Е-ПАЗАР
- Купувачи на платформата се исклучиво државни институции (нема приватни купувачи),
- Продавачи на платформата се сите регистрирани економски оператори,
- Постојат законски правила на функционирање,
- Побарувачката е точно предвидлива и јавно достапна категорија,
- Опција за следење на испорака
- Договорот за набавка е во официјална форма
- Постои можност за правна заштита
АЛИ ЕКСПРЕС
- Купувачи на платформата се физички и правни лица,
- Продавачи на платформата се категоризирани приватни правни субјекти,
- Постојат општи услови за користење на платформата и важат меѓународните и локални прописи за е-трговија,
- Побарувачката за идни набавки е непредвидлива,
- Постои опција за следење на испорака и поврат на средства,
Сепак, компарација е речиси невозможно, но функционалните карактеристики базирани на едноставна и брза употреба се заеднички именител и за двете платформи. Само како илустрација, комерцијалната платформата Али Експрес, претставува меѓународна платформа за е-трговија (B to C) која поседува повеќе од 150 милиони корисници ширум светот, распространета е во повеќе од 60 држави, дизајнирана за огромна фрекфенција на е-трговија, а нејзините логистички (транспортни) предности од една и безбедноста и заштита на купувачите од друга страна, ја прават оваа платформа вистинско глобално чудо.